Een belevenis voor gezinnen: Wildgarten Furth im Wald en Eisvogelsteig

Op een zonnige late namiddag ploffen we neer op de bankjes onder parasols. De volwassenen zijn happy, maar lichtelijk uitgeput, de jongens hebben dringend een oppepper nodig. Colaatje of zo? Op de grens van de Oberpfälzer en Bayerischer Wald hebben we een outdoorvakantie vol actie beleeft die zich altijd op, in of aan het water afspeelde. Desondanks zijn we niet echt nat geworden, ook al zou dat ons niet hebben gestoord op deze perfecte augustusdag.

Perfecte vakantiedag dankzij goede planning

Ouders Kathi en Michael hebben de dag slim gepland. Samen met hun zonen Leo en Toni - de laatste met een been in het gips na een eenwielerongeluk - aan het einde van dit uitstapje zijn er koude drankjes en zelfgemaakte lekkernijen om het energieniveau op peil te houden. Het idyllische uitzicht vanaf het terras van de herberg "Am Steinbruchsee" bij Furth im Wald maakt het vakantiegevoel compleet.

Tot het begin van de 20e eeuw werd graniet gedolven op de plek waar nu een 20 meter diep meer ligt dat door loofbomen omgeven is. Het graniet werd tot in München geleverd.

Naast de herberg is er een bosmuseum met preparaten van inheemse diersoorten, een viskwekerij met een aquarium van 40.000 liter en een omheind wildpark van 60.000 vierkante meter. Voor ouders met kinderen in de peuterleeftijd is alleen al dit aanbod genoeg voor een excursie. Maar Toni en Leo gaan al naar het gymnasium en hebben duidelijk meer actie nodig.

Damherten voeren in het wildpark

Voordat we gaan pauzeren op het terras, gaan we eerst de omheining binnen. We halen voer en wachten op de damherten. Na enkele ogenblikken komen de eerste dieren voorzichtig tussen de bomen vandaan. Hun lichtbruine vacht met witte vlekken - die uitzien als roomwolkjes - glinstert in het zonlicht.

Ze strekken hun kop ver naar voren en snuffelen aandachtig voordat ze de korrels uit onze handen pikken. Dan doen ze een paar stappen terug totdat wij opnieuw voer aanbieden. Als we verder lopen, volgen ze ons nog een stukje, waarna het weer stil wordt in het bos.

Wildgarten in de vallei van de Chamb

Voor avontuur - precies zoals Toni en Leo het graag zien - bezoek je Uli Stöckerls "Wildgarten" een paar minuten ten noorden van het steengroevemeer. Wat 35 jaar geleden begon als een onderwaterobservatiestation met een potloodschets, is uitgegroeid tot een bijna labyrint-achtige wildernis in de vallei van de Chamb.

Als je het geluk hebt om met Uli tussen de paddenpoel, de bosvijver, de boomhut en het moeraspad rond te struinen, word je al snel aangestoken door het plezier dat hij beleeft aan deze omgeving. Uli laat kinderen en volwassenen actief deelnemen aan de wonderen van de inheemse natuur.

Rivierkreeft en vuursalamander

Ooit wel eens geknepen door een rivierkreeft? Uli's rivierkreeft Hansi geeft papa Michael een "biopiercing". Hoeveel water reinigt een vijvermossel per dag? 800 liter - wow! Ooit een vuursalamander van dichtbij gezien? Uli maakt het mogelijk en tastbaar. Hij legt uit dat het opvallende patroon van geeloranje vlekken een signaal is voor vijanden: Kijk uit, giftig!

In de Wildgarten moeten kinderen letterlijk de natuur begrijpen. Hieronder valt ook het in de hand houden van een vuursalamander, ringslang of gewone pad. O-Ton Toni's commentaar op de laatste: "Hij voelt droog en wratterig aan en alsof hij aan de randen vol lucht zit." Natuurlijk gebeurt dit alleen, als de kinderen het willen, maar de meesten zijn na korte tijd nieuwsgierig en gefascineerd door deze wezens, vertelt Uli.

Jurassic Park in de Bayerische Wald

Als we over het houten pad door het oeverbos wandelen, duikt plotseling het skelet van een levensgrote Tyrannosaurus Rex op tussen het riet en de wilgenstruiken. "Je gaat uit je dak als je dat ineens ziet," zegt Leo.

En dan legt Uli uit hoe ze de dinosaurus in elkaar zetten zonder bouwinstructies: "Je legt de botten neer en begint gewoon te knutselen." Jurassic Park in de Bayerische Wald.

Op de Eisvogelsteig door de rivier

Een paar kilometer stroomafwaarts ligt het LBV-centrum "Mens en Natuur" met de "Eisvogelsteig", een Klettersteig (een Klettersteig is een gezekerde klim- en wandelroute) midden in de rivier. Tussen april en september kunnen gezinnen met kinderen vanaf vijf jaar de waterwereld van de Chamb op eigen houtje verkennen met een audiogids, hoge waadbroeken en een veiligheidsharnas.

Toni kan het water niet in met zijn been in het gips, maar vanaf de oever staat hij geamuseerd te kijken hoe we ons in onze waadbroek wurmen. We starten de audiogids die in een waterdichte hoes zit en ons naar vijftien stations zal loodsen. Met Leo voorop dalen we de trap af de rivier in.

Na een paar stappen langs de staalkabel staan we tot boven onze knieën in de Chamb. De zon schijnt door de boomtoppen en laat het water glinsteren, het riet wiegt in de wind. Overal piept, tjirpt en tjilpt het. Het water stroomt rond onze in rubber geklede lichamen en voert de buitenwereld met zich mee. De volgende twee uur zijn we in de ban van de magie van de rivier.

Eisvogelsteig: goed beveiligd van station naar station

De staalkabel loopt dwars door de rivier. Metalen dierbeelden met bordjes met een QR-Code zijn de stations waar de audiogids ons spannende inzichten biedt in deze waterwereld.

Daar onder de brug leven watervleermuizen. Elk van deze dieren consumeert 60.000 muggen in één zomer. Verder terug leidt een smal, goed gebaand spoor over de oever - een teken dat er bevers leven langs de Chamb. Met 25.000 haren per vierkante centimeter huid, speciale onderwaterogen en zeer gevoelige snorharen zijn bevers optimaal aangepast aan het leven in de rivier.

Wat zijn kolken eigenlijk?

Tegenover het toegangspunt waden we een oude rivierarm in. Wilgentakken hangen tot aan het wateroppervlak, prachtige blauwe libellen zoemen rond onze hoofden. In het tegenlicht zien we zwermen muggen boven een zandbank dansen. Oude rivierarmen zijn ideale paaigronden voor vissen. Als de vislarven zijn uitgekomen, kunnen ze zich goed verstoppen tussen het zand en het gesteente en hoeven ze niet te vechten tegen de stroming.

Het is niet alleen de blauwe reiger die een stukje stroomafwaarts op de oever op vis jaagt, maar ook de visotter bij Station 8. Om daar te komen moeten we door kolken waden, diepere punten in de rivierbedding waar het water tot onze buik komt. De audiogids vertelt ons dat de kolk het rivierwater afkoelt, waardoor het meer zuurstof kan opnemen.

Als we Station 8 naderen, wordt de stroming sterker en zetten we ons schrap tegen de waterdruk. Visotters, legt onze digitale metgezel uit, gaan er op jacht. Ze waren bijna uitgestorven. Maar dankzij de beschermende maatregelen zijn ze teruggekeerd in het dal van de Chamb.

Avontuurlijke ijsvogelroute

Op naar de volgende stop! Leo, die zich vooruit vecht en die het water bijna tot aan de bovenrand van zijn waadbroek staat ("Ik sta op het punt om vol te lopen!"), moet zich vastklampen aan de staalkabel die over de uitloop van het waterrad is gespannen. De stroming is sterk, na de regen van de afgelopen dagen voert de Chamb vandaag veel water aan. "Het trekt bijna de benen onder je vandaan," roept hij, breed grijnzend naar zijn ouders - hij vindt de ijsvogelklim leuk, zo te zien.

"Het trekt bijna de benen onder je vandaan"

Een beetje stroomopwaarts leunen wilgenstammen boven de rivier, een zwarte ruiter (vogel) stapt weg bij een natuurlijke buitenoever. De audiogids geeft informatie over de ijsvogel waaraan de Eisvogelsteig zijn naam ontleent. Er zijn nog maar weinig van deze natuurlijke oeverwallen in onze over het algemeen ‘rechtgetrokken’ rivieren. Maar de ijsvogel heeft juist zulke aarden wallen nodig als broedplaats. Hij graaft hij een gang van ongeveer een meter lang erin en vormt aan het eind een kleine broedkamer, waarin de jongen uitkomen en opgroeien.

De wilde gans wacht aan de oever

Op de tegenoverliggende oever verlaten we de Eisvogelsteig en worden we begroet door Theo en een wilde gans. Hij had eerder in het LBV-centrum te horen gekregen dat de gans Martin heette. De lieve Martin leidt ons dan waggelend naar het houten pad dat aan de westelijke zijde van de Chamb een oevergebied ontsluit dat wordt doorkruist door waterlopen.

Terwijl Theo op krukken en Leo sluipenderwijs de wilde gans proberen te aaien tot die uiteindelijk in het struikgewas verdwijnt, dringen we steeds verder door in het betoverende landschap van wilgen, eiken en riet. Informatieborden maken attent op flora en fauna, er is een rubberen-laarzen-pad voor de kleintjes, een labyrint, een glazen imkerij en tenslotte stoten we op een vlot.

Overstap van de Eisvogelsteig naar het vlot

Theo geeft navigatieadviezen vanaf de wal, Leo schippert met zijn ouders over de Chamb. Eén keer komen ze vast te zitten in de takken van een wilg. Dan wiebelt het vlot bedenkelijk als iedereen tegelijk aan één kant naar de vissen kijkt. Zag ik daarnet een meerval van een meter lang in de rivier?

Tenslotte gaan de weer aan land, want de Eisvogelsteig was maar een deel van deze vakantiedag. Theo en Leo zijn het met elkaar eens: "Het lijkt wel of je hier in de jungle bent! Het is best vermoeiend, maar het is ook grappig en avontuurlijk. Daar heb je geen mobiele telefoon bij nodig."